Artemiso
Artemisia vulgaris
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Aussent-fòu, Absinto-de-sant-Jan.
Nom en français : Armoise commune.
Descripcioun :L'artemiso es uno grando planto que pòu faire mai d'un mètre d'aut. Si fueio soun proun dentado, meme aquéli d'en aut, au contro de li de Artemisia verlotiorum que ié sèmblo proun. Peréu l'artemiso sènt pas tant bon que sa cousino de Chino : artemiso-de-chino.
Usanço :"Se sabiés li vertu de l'artemiso,N'en garniriés l'orlo de ta camiso" (TdF). D'efèt èi bono contro li fèbre, li verme, lis espaime, en tisano e subretout pèr faire veni li règlo : "L'artemiso servié que quand lei fremo avien mau de vèntre. Acò fahié sourti li règlo. Pèr lou vèntre èro bouon l'artemiso." (G. Didon in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li jóuini brout se manjon en ensalado o pèr douna de goust à la carno. Pamens, coume pèr l'absinto, fau pas n'en prendre de trop.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 200 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Artemisia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 4 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Artemisia vulgaris L., 1753
Couquin
Cistus monspeliensis
Cistaceae
Autre noum : Massugo-negro.
Nom en français : Ciste de Montpellier.
Descripcioun :Lou couquin o massugo-negro es un aubret que trachis pulèu dins li relarg safrous. Se recounèis la primo à si flour blanco e subretout à si fueio estrecho en lanço, verdo sourno emé li bord un pau enroula. A uno óudour pulèu forto e pas desagradivo qu'èi pegous. Li grano soun rufo.
Usanço :Se fasié, au nostre de farino emé li grano.
Port : Aubret
Taio : 40 à 200 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Cistus
Famiho : Cistaceae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 2 à 3 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à Jun
Liò : Bartassas
- Garrigo
- Mar
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Mediterrano-atlantico
Ref. sc. : Cistus monspeliensis L., 1753